Con cóc ở hóc nhà

PN - Ai cũng kêu dạo này nhiều muỗi quá. Xem chương trình thời sự trên tivi, thỉnh thoảng lại thấy dịch sốt xuất huyết ở vùng này vùng khác.

Một cô cháu ở miền Tây điện lên nói những lúc ngoài đồng phun thuốc, muỗi bay vô vườn đeo kín vách nhà, trông như bức tường bị nhuộm mè đen. Người dân tự lý giải, do bưng trấp cỏ rác nhiều nhưng không ai hô hào thu dọn. Do trồng mía nhiều mà mía là vương quốc ngọt ngào của lũ muỗi. Có người còn luận sâu hơn, do cuộc sống dữ dằn, ai sống ai chết mặc bây tiền thầy bỏ túi, nên môi trường tự nhiên bỗng trở nên xập xệ, điêu tàn.

Nhớ hồi ở Hà Nội, nhà giáp ranh ngoại thành, ngày xưa phía sau là cánh đồng, giờ đường vành đai 3 mở ra, có điều, đường được làm từng khúc rồi bỏ đó. Cánh đồng xinh đẹp ngày xưa thành dự án treo, cỏ mọc um tùm. Dự án chập chờn, dân không dám nuôi dê nuôi bò vì sợ nguồn cỏ bỗng dưng biến mất. Thế là muỗi mòng vùng vẫy, đi bộ thể dục nếu chậm chân trên những đoạn đường ngắc ngứ ấy thế nào cũng bị muỗi "làm thịt". Hà Nội mà muỗi mòng như U Minh thì hay thật!.

Ảnh: Phùng Huy

Chú mèo mun tha đâu về một con cóc nhỏ. Chắc là từ cánh đồng hoang hóa ngoài kia. Cóc mới vị thành niên, bụng úc núc, trông ngộ nghĩnh như một con cóc đồ chơi. Con cóc lặng lẽ làm thành viên lặng lẽ của gia đình, khi thì biến vào trong góc bếp, khi lại nhảy ra ban công, lúc lại hiện ra ở chiếu cầu thang công cộng của chung cư, có lúc lại là trò vui của chú mèo. Cóc lớn lên hồi nào không ai hay, chỉ thấy nó dạn dĩ dần và lộ diện giữa nhà nhiều hơn. Lắm lúc đang ngồi viết bỗng thấy có một chiếc lưỡi nhỏ đang dọn muỗi dưới chân mình, êm ái, dễ chịu một cách kỳ lạ. Đưa tay đỡ cóc lên, nhìn vào đôi mắt hiền từ của nó, chợt hiểu vì sao ông trời còn phải sợ. Vì nó quá hiền, chưa thấy cóc hại ai, trừ lũ muỗi. Hiền như cóc mà còn phải nổi giận tức là ông trời cũng nhiều lúc tác oai tác quái lắm.

Chủ nhà có đôi, chú mèo thì đã bị thiến để khỏi đi rông và cóc ta thì đơn lẻ trong nhà. Bẵng đi một lúc không để ý, bỗng thấy trong hóc nhà đầy những cô cậu cóc con như những hột đậu nhảy chồm chỗm vui hết biết. Cóc mình tài thật. Có câu: "Tình yêu của một con cóc đực là vẻ sần sùi trên người con cóc cái". Không thấy cóc mẹ chăm con như chó như mèo, nhưng nghề bắt muỗi thì mẹ di truyền cho con rất sâu. Không gì thú vị bằng ngồi viết ban đêm mà có một bầy cóc nhỏ bắt muỗi dưới chân cho mình. Cảm ơn món quà kỳ lạ này của thiên nhiên. Nghĩ, không biết những người xa xứ, những người tha hương, trong ngồn ngộn nỗi nhớ quê có chút gì cho lũ cóc không? Ai chẳng đã từng thấy cóc, ai chẳng biết cóc xấu mà hiền. Nhưng để có kỷ niệm với cóc thì không mấy ai có được, đúng không?

Lại nhớ ngày đói ăn đói thuốc ở miền Tây, bắt được một con cóc ở hóc nhà đã mừng rơn. Thế là có một chén cháo đậu xanh cho con để nó đỡ suy dinh dưỡng. Mỗi khi má ngồi xe đò từ dưới quê lên thành, ngoài rau trái vườn nhà thế nào cũng có mấy con cóc vàng ruộm trong một cái bao chỉ xanh. Để có được thứ cóc hoang dã này, má đã phải xách lồng đèn đi dài theo bờ ruộng chứ nhất quyết không bắt những con cóc sống gần với người. Má nói cóc ở trong nhà là cóc cụ, cóc khôn, nó cũng là bạn của con nít, mình lấy đi thì đâm tội. Tuyệt nhiên không dám khoe với má việc đã dám thịt mấy con cóc phố đi lạc vào nhà. Một lần bỗng nảy ra ý định nuôi lấy một con trong đám cóc má đưa từ cánh đồng dưới quê lên. Chọn tới chọn lui cũng chừa được một con cóc vàng xinh xinh nho nhỏ. Cóc biết ơn người tha mạng, cóc ngoan và trung thành như mọi con vật được tưng tiu trân trọng, cóc lẳng lặng lớn lên cùng với những đứa trẻ trong nhà. Rồi xe máy phát sinh, một lần sơ sểnh ở ven tường con hẻm, cóc đã lìa đời, để lại một cái tang và một khoảng trống không dễ diễn tả bằng lời.

Sài Gòn xa Hà Nội hàng ngàn cây số. Nhà mới nhiều gió, nhiều sông, nhiều lá bàng và tiếng chim, nhưng tịnh không thấy một con cóc nào nhảy ra cầu thang chung cư sau những trận mưa. Nhưng vẫn thấy có những người bán thịt cóc sấy dạo để chống suy dinh dưỡng cho trẻ. Trong nhiều nỗi nhớ về những ngày Hà Nội ẩm mốc, u buồn và sâu sắc, có nỗi nhớ một bầy cóc con trong góc nhà. Chó bám chủ mèo bám nhà, còn cóc thì bám vào ai hay bám vào đâu hở cóc?

Dạ Ngân